Wyniki wyszukiwania

na razie nie ma nic z tymi frazami...

Loading

Przewiń w dół

O metodzie harcerskiej i jej stosowaniu

Książka Ewy Grodeckiej „O metodzie harcerskiej i jej stosowaniu” jest z pewnością nadal najbardziej znaną i najpopularniejszą pozycją opisującą metodę harcerską. Genezę opisu tak określiła sama autorka: „W latach 1933–1936, przy udziale uczestniczek dwudziestu dwóch kursów podharcmistrzowskich, prowadzonych przeze mnie w Harcerskiej Szkole Instruktorskiej na Buczu, pracowałam nad teorią harcerstwa„.

Ewa Grodecka

W latach 1921-1925 drużynowa harcerek (w Warszawie i Utracie), wieloletnia komendantka hufców w Polsce, instruktorka kształcenia na wielu poziomach organizacji (między innymi zastępczyni komendantki Szkoły Instruktorskiej Harcerstwa Żeńskiego na Buczu), członkini władz naczelnych ZHP. Harcmistrzyni, doktor filozofii, pedagożka.

HSW wg Ewy Grodeckiej

Publikacja Ewy Grodeckiej ma być analizą istoty tego co nazywa się metodą harcerską. Ma udzielić odpowiedzi na pytania: Jakie zasadnicze elementy składają się na metodę harcerską? Na czym polega jej oryginalność, jej odrębność i jej nieprzemijalna wartość?

 

Książka podzielona jest na V rozdziałów z czego bezpośrednio o metodzie harcerskiej tak jak ją aktualnie rozumiemy traktują pierwsze 2 rozdziały (I – Metoda harcerska, II – System zastępowy) i poniekąd rozdział III pod tytułem Program harcerski, z którego jednak większa część dotyczy sposobów planowania pracy). Taka treść książki była podyktowana zupełnie innymi wyzwaniami niż te, które mamy w XXI wieku. Dziś indywidualność wychowania jest w głównym nurcie idei wychowawczych, wtedy nie było to tak oczywiste, a Grodecka chciała przedstawić indywidualność jako jedną z fundamentalnych cech odróżniających harcerstwo od innych ruchów wychowawczych dlatego tak wiele miejsca poświęciła opisywaniu sposobu powstawania harcerskiego programu, który powstaje na samym dole (w zastępach).

 

Treść książki Ewy Grodeckiej przedstawimy posługując się w dużej mierze cytatami z samej publikacji.

Metoda harcerska

W pierwszym rozdziale autorka podaje 6 definicyjnych cech metody. Poniżej są one omówione w kolejności takiej jak występują w książce. Wydaje się, że autorka omawia je w takiej kolejności, aby pokazać ważność oraz powiązania pomiędzy wymienianymi przez nią cechami.

Oddziaływanie od wewnątrz

Kardynalną cechą metody harcerskiej jest oddziaływanie od wewnątrz. Przedmiotem tego oddziaływania jest zawsze jednostka lub zespół złożony z poszczególnych jednostek, nigdy zaś masa.

Świadomy stosunek do harcerstwa i jego poczynań

Ewa Grodecka wymienia tę cechę metody jako drugą i zwraca uwagę, że zachodzi ścisła łączność pomiędzy oddziaływaniem od wewnątrz. a świadomością. Świadomość jest warunkiem koniecznym, aby mogło zajść oddziaływanie od wewnątrz.

O gotowości woli, o płynącym z wewnątrz odzewie na harcerskie hasła można mówić dopiero wtedy, gdy dziewczynka wie, o co chodzi i czemu tak ma być. Oczywiście świadomość taka będzie różna w zależności od możliwości danej jednostki.

Wzajemność oddziaływania

Nie ma w harcerstwie uczących i nauczanych, wychowujących i wychowywanych; prowadzących i prowadzonych w dosłownym znaczeniu tych wyrazów. Zastępowa i drużynowa oddziałują na swoje dziewczęta, pobudzając ich wolę, uczucie, intelekt itp. do harcerskiego działania. Tak samo wśród przeżyć i doświadczeń harcerskich jednostki i zespoły oddziałują na swoje przewodniczki.

Naturalność oddziaływania

Idziemy przez życie, biorąc je takim , jakim jest, ale każdy jego przejaw prześwietlając ideą zawartą w naszym Prawie. Im bradziej harceskie stawać się będzie nasze życie (...) tym bliższe będzie osiągnięcie zasadniczego celu: przepojenie życia ogółu ideologią harcerską. (...) W różnych warunkach powstają różne potrzeby. Dla ich zaspokojenia szukamy środków odpowiednich dla danego środowiska, dla tej, a nie innej potrzeby, dla takich właśnie cech potrzebującego. Środek dający w pewnych wypadkach świetne rezultaty gdzie indziej i kiedy indziej przyniesie rozczarowanie nikłości wyników lub w ogóle zastosować się nie da

Pozytywność oddziaływania

Chodzi nie o wykorzenienie zła, lecz o tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi cech dodatnich. Chcemy ożywić wszystkie skłonności dodatnie danej jednostki, wierzymy bowiem, że potrafimy w ten sposób odsunąć na dalszy plan wady i ujemne przyzwyczajenia. Chcemy wskazywać dobro i prawdę, by przy ich jasnym świetle przygasło, spłowiało i zmartwieło to, co jest fałszem i złem. (...) Nie ma w prawdziwie pojętej ideologii harcerskiej miejsca na nienawiść - my chcemy pomagać, przetwarzać, ulepszać, podnosić.

Forma pośrednia

Stwarzamy takie warunki, które przy czynnej postawie i żywym stosunku do zasad Prawa [Harcerskiego - przyp. MB] potrafią doprowadzić do samodzielnego sformułowania wypowiedzenia się "od wewnątrz". Wolimy przy tym wypowiedź czynem nie słowem - wychowujemy się bowiem przez czyn i dla czynu.

System zastępowy

System zastępowy jest podstawową formą pracy harcerskiej, jedyną, która pozwala na właściwe stosowanie metody harcerskiej.

Zastęp harcerski powinien spełniać następujące warunki: 1. Być żywym organizmem, zdolnym do życia i współżycia harcerskiego 2. Mieć własny program, oparty na Prawie Harcerski i wytycznych organizacyjnych 3. Realizować ten program metodą harcerską

Zastęp nie może liczyć więcej niż dziesięciu członków, inaczej bowiem nie byloby już możliwe wychowanie jednostkowe. Nie może też skupiać mniej niż sześć dziewcząc, bo to przeszkadzałoby harcerskiemu wychowaniu społecznemu.

Niewielka grupa dziewcząt, odpowiednio, w sposób naturalny i pozytywny dobranych, wśród wspólnych przeżyć szybko staje się żywym, zwartym zespołem o swoistych, wyraźnych cechach.

Program Harcerski

Do pobrania

Niewielka grupa dziewcząt, odpowiednio, w sposób naturalny i pozytywny dobranych, wśród wspólnych przeżyć szybko staje się żywym, zwartym zespołem o swoistych, wyraźnych cechach.

  • Artykuł Ewa Grodecka „Życie i dzieło”
Ewa Grodecka
Pierwsze wydanie publikacji "O metodzie harcerskiej i jej stosowaniu" z 1937 roku. Wydane nakładem Harcerskiej Szkoły Instruktorskiej na Buczu
Przygotował

Marcin Bednarski

Drużynowy 56 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej "Brzask" i 56 Warszawskiej Drużyny Wędrowniczej "Nieprzemakalni" w latach 1995-2005. Instruktor kształcenia, członek komendy hufca Warszawa-Żoliborz, członek zespołu przeprowadzającego reformę Systemu Instrumentów Metodycznych w ZHP.